Μαγεία και τεχνολογία

Η συζήτηση περί τεχνολογίας διεξάγεται στον τόπο μας ευκαιριακά, κυρίως μέσω περιοδικών κι ενθέτων εφημερίδων που παρουσιάζουν διάφορες ηλεκτρονικές συσκευές (κινητά τηλέφωνα, i-pods, συσκευές gps, περιφερειακά υπολογιστών κλπ). Οταν, μάλιστα, η συζήτηση αυτή επιχειρηθεί να γίνει πιό διεξοδική, συχνά καταλήγει σε καταγγελίες.

Στο Βήμα της Κυριακής φιλοξενήθηκε άρθρο του Θ. Λουκάκη, που για να δείξει την ελλειπή εφαρμογή της τεχνολογίας αναφέρει: "... Οικονομική όμως ζημιά προκύπτει και όταν ο κρατικός τομέας δεν χρησιμοποιεί σύγχρονη τεχνολογία σε σημαντικά προβλήματα της χώρας, αλλά επιμένει να μένει στο παρελθόν, όπως π.χ. κάνει το ΥΕΝ αναφορικά με την απαγόρευση απόπλου επιβατηγών πλοίων. Το μέτρο αυτό αποτελεί ελληνική πατέντα, την οποία όμως ουδεμία άλλη χώρα έχει υιοθετήσει. Εμφανίστηκε στη χώρα το 1975 (ως συνέπεια του ναυαγίου του Ε/Γ - Ο/Γ «Ηράκλειο» το 1967) και ήταν προϊόν της ακόλουθης επιστημονικής μεθόδευσης: Εμπειρα στελέχη του ΥΕΝ συνεδρίασαν και άνευ ουδεμίας επιστημονικής εισήγησης και προεργασίας πρότειναν το μέτρο που έγινε ΠΔ το 1976. Τα ποσοτικά μεγέθη του σχετικού Εγχειριδίου Ασφαλείας Ναυσιπλοΐας είχαν φυσικά σχέση με τα τότε δεδομένα. Ουδεμία όμως σχέση έχουν με τα σημερινά δεδομένα, ούτε σχετικά με το μέγεθος επιβατηγών πλοίων, ούτε σχετικά με τις δυνατότητες της επιστήμης να προλέγει τις καταστάσεις θάλασσας. Ετσι έχουμε μείνει το 2007 με κρατική πρακτική που απαγορεύει τον απόπλου σε πλοία με μήκος πάνω από 75 μ. όταν (η ΕΜΥ λέει ότι) ο άνεμος έχει ισχύ 9 BF (μποφόρ) και άνω. Για το ύψος των κυμάτων, κουβέντα δεν γίνεται!..."

Ομως φαίνεται, πως η στάση αυτή απέναντι στην τεχνολογία δεν είναι ελληνικό προνόμιο. Ανάλογος προβληματισμός έχει διατυπωθεί κι αλλού, όπως στη γείτονα Ιταλία. Ο Εκο (στο βιβλίο του "Με το βήμα του κάβουρα" -Ελληνικά Γράμματα 2006), μάλιστα, προχωρεί ακόμη περισσότερο, περιγράφοντας μια κατάσταση μεγάλης σύγχυσης:

"... Τα ΜΜΕ συγχέουν την εικόνα της επιστήμης με την εικόνα της τεχνολογίας και μεταδίδουν αυτή τη σύγχυση και στους χρήστες τους, οι οποίοι θεωρούν επιστημονικό ο,τιδήποτε το τεχνολογικό, αγνοώντας στην πραγματικότητα ποιά είναι η αληθινή διάσταση της επιστήμης, της οποίας -λέω- η τεχνολογία είναι ασφαλώς εφαρμογή και συνέπεια, αλλά δεν είναι η ουσία... Ωστόσο αυτός ο εθισμός στην τεχνολογία δεν έχει καμία σχέση με την εξοικείωση με την επιστήμη. Εχει περισσότερη σχέση με την προαιώνια προσφυγή στη μαγεία... Κι όμως, αν πρέπει να επιβάλουμε μια μη μαγική εικόνα της επιστήμης, δεν πρέπει να την περιμένουμε από τα ΜΜΕ, αλλά θα πρέπει οι ίδιοι οι άνθρωποι της επιστήμης να τη χτίσουν σιγά σιγά ... Εν πάση περιπτώσει, θα ήταν καλό οι επιστήμονες να δυσπιστούν απέναντι σε αυτούς που τους τιμούν λες και είναι η πηγή της αλήθειας. Στην πραγματικότητα τους θεωρούν μάγους, που, ωστόσο, αν δεν δώσουν αμέσως επαληθεύσιμα αποτελέσματα θα θεωρηθούν αγύρτες, ενώ οι μάγισσες που δίνουν μη επαληθεύσιμα, αλλά αποτελεσματικά αποτελέσματα, θα δρέπουν όλες τις τιμές στα τοκ σόου. Κι έτσι οι επιστήμονες δεν θα πηγαίνουν σε τέτοια σόου, γιατί θα ταυτίζονται με μάγισσες..."

Για την αντιγραφή
Μονά - Ζυγά

(Η εικόνα έχει ληφθεί από εδώ).