Στο δημοσιογραφικό απόρρητο, όπως αναφέρουν σήμερα Ελευθεροτυπία και ΝΕΑ, "κατέφυγε" ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού Γ. Ανδριανός, ερωτηθείς από τον ανακριτή της υπόθεσης Ζαχόπουλου για το επίμαχο βίντεο.Οπως με άλλη αφορμή έχει αναφερθεί, το απόρρητο εν σχέσει προς τη δημοσιογραφική πηγή δεν είναι κατοχυρωμένο νομοθετικά στη χώρα μας. Σύνηθες (νομικό) έδαφος για την επίκλησή του είναι το άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα, που ορίζει: "Κληρικοί, δικηγόροι και κάθε είδους νομικοί παραστάτες, συμβολαιογράφοι, γιατροί, μαίες, νοσοκόμοι, φαρμακοποιοί και άλλοι στους οποίους κάποιοι εμπιστεύονται συνήθως λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους ιδιωτικά απόρρητα, καθώς και οι βοηθοί των προσώπων αυτών, τιμωρούνται με χρηματική ποινή ή με φυλάκιση μέχρι ενός έτους αν φανερώσουν ιδιωτικά απόρρητα που τους τα εμπιστεύτηκαν ή που τα έμαθαν λόγω του επαγγέλματός τους ή της ιδιότητάς τους".
Η μη ρητή αναφορά των δημοσιογράφων στο άρθρο αυτό και η ερμηνευτική συμπερίληψή τους στο καθεστώς προστασίας του μέσω της έκφρασης "και άλλοι" έχει δημιουργήσει στη νομική θεωρία και πράξη συζητήσεις.
Ωστόσο η ερμηνεία αυτή πολλές φορές προσκρούει σε ένα άλλο άρθρο (212 της Ποινικής Δικονομίας), που έχει ως εξής: "Η διαδικασία (εξέτασης μαρτύρων) ακυρώνεται, αν εξεταστούν στην προδικασία ή στην κύρια διαδικασία: α) οι κληρικοί σχετικά με όσα έμαθαν από την εξομολόγηση, β) οι συνήγοροι, οι τεχνικοί σύμβουλοι και οι συμβολαιογράφοι σχετικά με όσα τους εμπιστεύθηκαν οι πελάτες τους οι συνήγοροι και οι τεχνικοί σύμβουλοι κρίνουν σύμφωνα με τη συνείδησή τους αν και σε ποιό μέτρο πρέπει να καταθέτουν όσα άλλα έμαθαν με αφορμή την άσκηση του λειτουργήματός τους, γ) οι γιατροί, οι φαρμακοποιοί και οι βοηθοί τους, καθώς και οι μαίες σχετικά με όσα εμπιστευτικά πληροφορήθηκαν κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, εκτός όπου ειδικός νόμος τους υποχρεώνει να τα αναγγείλουν στην αρχή και δ) οι δημόσιοι υπάλληλοι, όταν πρόκειται για στρατιωτικό ή διπλωματικό μυστικό ή μυστικό που αφορά την ασφάλεια του κράτους, εκτός αν ο αρμόδιος υπουργός με αίτηση της δικαστικής αρχής ή κάποιου από τους διαδίκους ή και αυτεπαγγέλτως τους εξουσιοδοτήσει σχετικά". Η μη αναφορά εδώ του δημοσιογράφου είναι ερμηνευτικά αξεπέραστη.
Πέρα από το γεγονός ότι τα άρθρα αυτά (αλλά και πάρα πολλά άλλα) απηχούν αντιλήψεις του περασμένου αιώνα, δεν μπορεί (όπως έχουν) να υποστηριχθεί πως αναγνωρίζουν δικαίωμα στο δημοσιογράφο να προστατεύσει την πηγή της είδησής του, αν κι η νομική θεωρία δέχεται (σχεδόν χωρίς αντίρρηση) πως στην ελευθερία του τύπου περιλαμβάνεται η προστασία της πηγής του (απόρρητο).
Αν η επίκληση του απορρήτου από το διευθυντή του Γραφείου Τύπου του Κ. Καραμανλή "προϊδεάζει", πως η κυβέρνηση σκέπτεται να το κατοχυρώσει νομοθετικά, σύντομα θα φανεί. Ακόμη, όμως, και εάν είχε ήδη κατοχυρωθεί το δημοσιογραφικό απόρρητο, πόσω μάλλον σήμερα, ο Γ. Ανδριανός είναι βέβαιο πως δεν θα μπορούσε βάσιμα να το επικαλεσθεί:
Το δικαίωμα προστασίας της πηγής (είτε έτσι, είτε αλλιώς) συνδέεται με δημοσιογράφους που ασκούν εν τοις πράγμασι δημοσιογραφική εργασία - έρευνα, ή βρίσκονται, όπως εύστοχα αναφέρει στην ιστορική πιά απόφασή του (10541/1976) το Πλημμελειοδικείο Αθηνών, "εν τη διαδικασία πραγματώσεως της ελευθεροτυπίας" και όχι βεβαίως σε όποιον έχει τον τίτλο του δημοσιογράφου, αλλά ουσιαστικά είναι (μετακλητός) δημόσιος υπάλληλος.
Για όλα αυτά (και πολλά άλλα) είναι μάλλον δικαιολογημένη η ειρωνεία, με την οποία καλύπτουν το θέμα οι εφημερίδες.
(Η εικόνα έχει ληφθεί από εδώ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου