Το άρθρο του Π. Τσίμα είναι από τα χθεσινά ΝΕΑ"Αν συγκρίνει κανείς την υπό διαπραγμάτευση πρόταση Νίμιτς με την προηγούμενη αντίστοιχη πρόταση, το προ 16ετίας «πακέτο Πινέιρο», τέσσερις κρίσιμες διαφορές (και μερικές μελαγχολικές διαπιστώσεις) προκύπτουν.
Η πρώτη διαφορά αφορά τη διαδικασία. Η μεσολάβηση του 1992 ήταν μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της οποίας η Ελλάδα ήταν μέλος. Αθήνα και Σκόπια δεν ήταν, συνεπώς, δύο ισότιμοι αντίδικοι ενώπιον ενός τρίτου διαιτητή. Η Ελλάδα συμμετείχε στο διαιτητικό όργανο. Ήταν, κατά κάποιον τρόπο, και διάδικος και κριτής. Πράγμα που έδινε, στην πράξη, στην Ελλάδα ρόλο εγγυητή της συμφωνίας. Κάτι περισσότερο: έναν ρόλο «κηδεμόνα» του νεοσύστατου γειτονικού της κράτους- ρόλο που ήταν αποφασισμένη να της απονείμει ατύπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως είχε πει σε μια συνέντευξη στον γράφοντα ο τότε μεσολαβητής Πινέιρο. Αντ΄ αυτού, η Ελλάδα τώρα είναι απλώς ένα διάδικο μέρος, ισότιμο με τον αντίδικό της στα μάτια ενός τρίτου επιδιαιτητή, που τηρεί ίσες αποστάσεις. Παράδειγμα χαρακτηριστικό: θα πρέπει να το προβλέπει ρητά η συμφωνία- κατ΄ εξευτελιστική παραχώρηση- ώστε να επιτρέπεται και στην Ελλάδα να χρησιμοποιεί τον όρο Μακεδονία για να ονομάζει κάποιες περιοχές της επικράτειάς της...
Η δεύτερη αφορά το διεθνές περιβάλλον και τη συγκυρία. Το 1992, η πιο αδύναμη και εύθραυστη από τις πρώην γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες είχε απόλυτη ανάγκη την αναγνώριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως εγγύηση της επιβίωσής της. Γι΄ αυτό και ήταν κάπως περισσότερο πρόθυμη να συμβιβαστεί. Το 2008, με τη χιονοστιβάδα των αναγνωρίσεων της ανεξαρτησίας του Κοσόβου από τη διεθνή κοινότητα, τα Σκόπια έχουν το περιθώριο να θεωρούν την αμερικανική υποστήριξη περίπου δεδομένη, υποχρεωτική. Γι΄ αυτό και εμφανίζονται περισσότερο αδιάλλακτα.
Η τρίτη διαφορά αφορά το εσωτερικό κλίμα στη γειτονική χώρα. Οι 18άρηδες που διαδήλωναν έξω από την ελληνική πρεσβεία στα Σκόπια, προχθές, ήταν τα παιδιά που γεννήθηκαν όταν άρχιζε η διαμάχη για το όνομα. Διέτρεξαν τα χρόνια του σχολείου σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα διαποτισμένο από τη μυθολογία του «μακεδονικού αλυτρωτισμού». Είναι περισσότερο δύσκαμπτοι «συνομιλητές» μας απ΄ ό,τι οι 18άρηδες του 1991. Τα παραμύθια για τον Μεγαλέξανδρο και την αλύτρωτη Μακεδονία ακούγονταν, βέβαια, και τότε στα Σκόπια. Αλλά από τα χείλη ενός σκληρού εθνικιστικού λόμπι μόνον. Δεν ήταν η επίσημη ιδεολογία της εκπαίδευσης, το μοτίβο των σχολικών βιβλίων, ο αυτονόητος κοινός τόπος. Αν ο αλυτρωτισμός ήταν ο εχθρός έναντι του οποίου ήθελε η Ελλάδα να προφυλαχθεί, αυτό που κατάφερε στην πραγματικότητα ήταν να τον γιγαντώσει, να τον θεριέψει, μέσα σε 16 χρόνια. Και να τον βρίσκει τώρα απέναντί της, ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Το όνομα, τέταρτη διαφορά, που είχε τότε προταθεί από τον μεσολαβητή«Νόβα Μακεντόνια»- και είχε γίνει δεκτό κατ΄ αρχήν- «με δάκρυα στα μάτια», όπως έλεγε ο κ Πινέιρο- από την τότε ηγεσία των Σκοπίων, αλλά όχι από την Ελλάδα, δεν ήταν απλώς περισσότερο συμβατό με τις ελληνικές ευαισθησίες, από οποιοδήποτε από τα σήμερα προτεινόμενα. Η διαφορά ήταν, κυρίως, ότι προοριζόταν να είναι το μοναδικό όνομα της χώρας αυτής, προς χρήση τόσο στο εσωτερικό της όσο και στις διεθνείς της σχέσεις. Έτσι ώστε να μην είναι υποχρεωμένη στο διηνεκές η Ελλάδα να δίνει γελοίες μάχες σε διεθνή φόρα, φεστιβάλ ή αθλητικά γήπεδα φωνάζοντας: «Παρακαλώ, ολόκληρο το όνομα, όχι μόνο Μακεδονία»!
Oι διαφορές είναι κρίσιμες. Και ο χρόνος που μεσολάβησε, ακόμη κρισιμότερος. Η Ελλάδα είχε, στα χρόνια που πέρασαν, και μετά το 1992, την ευκαιρία να λύσει η ίδια, με δική της πρωτοβουλία, με την αξιοπρέπεια του ισχυρού και με κριτήριο τα εθνικά της συμφέροντα και όχι τις ψήφους του λόμπι των μακεδονομάχων πολιτικάντηδων, μια διεθνή διαφορά στην οποία επένδυσε περισσότερο διπλωματικό κεφάλαιο απ΄ όσο της άξιζε. Είχε την ευκαιρία, δεν είχε την τόλμη. Ίσως δεν έχει πια τις ίδιες ευκαιρίες. Αλλά, τουλάχιστον, μπορεί να αποφύγει τον έσχατο εξευτελισμό. Αν αυτό είναι ανεκτό να αποτελεί τον μάξιμουμ στόχο της χώρας που είναι ο σημαντικότερος ξένος επενδυτής στην οικονομία της αντιδίκου..."
Για την αντιγραφή
ΜΟΝΑ - ΖΥΓΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου